W samym sercu stolicy Kirgistanu, Biszkeku, tętni życiem miejsce, które jest uosobieniem kultury, historii i życia codziennego tego kraju. Mowa o Osh Bazar, jednym z największych i najstarszych rynków w całym regionie.
Osh Bazar – największe targowisko Biszkeku
Pierwsze chwile w stolicy nowego kraju staram się zawsze rezerwować na miejski bazar. Przez pryzmat stołecznego targowiska definiuje moje sympatie do dużych miast, choć muszę przyznać, że Biszkek wywarł już od samego początku wywarł na mnie pozytywne wrażenie. Niemniej i tak dość szybko pomknąłem na największy w mieście Osh Bazar.
Założony na początku lat 80-tych ubiegłego wieku bazar znajduje się w zachodniej części miasta, niedaleko zachodniego dworca autobusowego. Początkowo był to typowy środkowoazjatycki targ z zieleniną, ale razem z rozwojem stolicy przekształcił się w naprawdę dużej wielkości przedsięwzięcie handlowe. I tak oto przez 4 dni w tygodniu trwa tu prawdziwa wolnorynkowa szermierka, kwitnie biznes cinkciarski, lud miejscowy wymienia towary i dyskutuje o przyszłości kraju.
Godziny otwarcia Osh Bazar
- Od piątku do niedzieli: 9:00-17:00
- We wtorki: 9:00-18:30
- W poniedziałki, środy, czwartki: zamknięte
Główna brama Osh Bazar nie wygląda zbyt zachęcająco
Zwycięstwo: 4 siaty lokalnych artefaktów z Osh Bazar
Osh Bazar – największa atrakcja stolicy Kirgistanu?
Po dwóch dniach spędzonych w stolicy Kirgistanu mogę śmiało rzec, że Osh Bazar jest największą atrakcją Biszkeku. Można udać się na ten bazar i poznać lepiej Kirgistan niż przemierzając miasto na piechotę. Bez kitu! Świadczy to dobrze o samym targowisku, które charakteryzuje wciąż lokalny klimat (piszę ten artykuł w 2023 r. – zobaczymy, co przyniosą zdobycze globalizacji…) i jest dobrą panoramą na życie Kirgizów w milionowym mieście.
- Pamiętaj: Większość cen i nazw produktów pisane jest po rosyjsku, ale sprzedawcy nie zawsze są dwujęzyczni. Szczególnie jeśli są młodzi, będą komunikować się z Tobą po kirgisku.
Główna brama bazaru nie nastraja optymistycznie – w niepogodę wygląda to trochę, jak targ przemysłowy pod Mińskiem. Uśmiech pojawia się po przekroczeniu progów rynku miejskiego Osz i pierwszych kontaktach z miejscowymi handlarzami. Osh Bazar to świetne miejsce dla fotografów, bo Kirgizi nie mają nic przeciwko zdjęciom (oczywiście w granicach normy i bez syndromu paparazzi). Łowcom klisz sprzyja również duża ilość orientalnych kadrów i ogólny sympatyczny klimat tego miejsca.
5 zasad wytrawnego łowcy pamiątek
- Nie kupuj za pierwszym razem: na 95% znajdziesz ten sam towar w niższej cenie
- Targuj się do upadłego: włącznie z ostentacyjnym odejściem i oczekiwaniem na reakcję handlarza
- Kup więcej za mniej: kup 2-3 przedmioty u tego samego sprzedawcy w lepszej cenie
- Naucz się kilku słów po kirgisku: zarzuć w lokalnym slangu: „szukam prezentu dla mojej córki..”
- Ubierz się, jak prosta chłopina portowa: Twój ubiór wpływa na flow negocjacyjne
Prezentacja popularnych w całej Azji Środkowej lepioszek
Suszone węże, jaja żółwia, szpony orła i kły wilka
Najciekawszą sekcją na Osh Bazar jest ta z produktami od znachorów i fanów medycyny naturalnej. Znajdziesz tu wyjątkowo pokręcone produkty ze zwierząt i roślin, które miejscowi kupują w celu leczenia różnych przypadłości. I tak oto w ofercie handlowej korpulentnych babuszek znajdziesz suszone węże (lub wciąż żywe zamknięte w butli po wodzie mineralnej), jaja żółwia, suszone żaby z Issyk Kul, grzyby i mchy, szpony orła czy wilcze kły.
- Pamiętaj: Jeśli wracasz do domu przez Abu Dhabi, uważaj, co kupujesz. Podróżując w brudnym stylu tj. z dziwnie wyglądającymi bagażami spodziewaj się drobiazgowej kontroli tobołków.
Niestety nie jestem w stanie podać Wam dokładnych koordynatów dla tej lokalizacji, ale kto szuka, ten znajdzie. Na zakurzonych półkach widziałem wiele intrygujących mikstur i wywarów. Nie mam na to żadnych dowodów, ale jakiś nekromanta włada tym bazarowym sektorem.
Suszone żmije (można też kupić żywe) – wszystko dla kurażu i dla leczenia dolegliwości
Suszone żaby z Issyk Kul
Są i one – grzybki halucypki.
Buszując po straganach natrafiłem na poroże dzikiej owcy (Marco Polo). Identyczne przytargałem ze sobą w 2016 r. prosto z pustyni Gobi w Mongolii. To wciąż jedno z moich najcenniejszych znalezisk.
Kły, skóra i tłuszcz z wilka. Jeśli w Kirgistanie są wiedźmini, to ubierają się na Osh Bazar.
Osh Bazar, czyli kulinarne safari w sercu Biszkeku
Jeśli myślisz, że Osh Bazar to kolejny zwykły rynek, to jesteś w błędzie! To miejsce pełne kulinarnych niespodzianek, które dostarczą Ci niezapomnianych doświadczeń smakowych. Chodźmy zatem na małą wycieczkę po tym labiryncie smaków!
5 produktów, które musisz spróbować w Kirgistanie
- Kumys: tradycyjny napój koczowniczych ludów centralnej Azji ze sfermentowanego mleka klaczy.
- Kurut: suchy ser w postaci małych kulek w 100% z mleka (koza, wielbłąd, krowa, koń).
- Bozo: „kirgiskie piwo” ze słodu, kiełków pszenicy, kukurydzy, jęczmienia lub prosa.
- Shorpo: mocny i tłusty bulion mięsny.
- Kuurdak: smażone mięso z ziemniakami, cebulą i dużą ilością przypraw.
Lepioszki, jakich jeszcze nie widziałeś
Lepioszka to tradycyjny chleb spożywany w krajach Azji Środkowej, w tym w Kirgistanie, wypiekany z niesfermentowanego ciasta na gorącym kamieniu lub w piecu. Ma okrągły kształt, jest płaski i chrupiący na zewnątrz, ale miękki w środku.
Świeże warzywa i owoce Kirgistanu
Kirgistan, dzięki swojemu urozmaiconemu klimatowi i górskiemu terenowi, jest domem dla wielu rodzimych owoców i warzyw. Z warzywnej zieleniny szczególnie warto spróbować pomidorów, papryki, bakłażanów czy marchwi. Te produkty stanowią podstawę tradycyjnej diety kirgiskiej i są często używane w lokalnych potrawach kuchni narodowej. Popularne owoce to jabłka (region Alatau w Kirgistanie jest często nazywany „ojczyzną jabłek”), morele (te suszone w pytę, ale uwaga, bo nieco rozstrajają świat jelit), gruszki, melony, winogrona, figi czy orzechy włoskie.
Narodowe przekąski: samsa, manta, kurut i szaszłyk
Kuchnia Kirgistanu jest prosta i opiera się na kilku sycących składnikach. Wśród przekąsek dostępnych w ramach szeroko pojętego street foodu występują smaki znane z Uzbekistanu czy Kazachstanu.
Samsa – trójkątny wypiek z wkładką warzywno-mięsną (w zależności od wariantu)
Smażone ryby i placki ziemniaczane
Manty – pierogi gotowane na parze z różnymi farszami, takimi jak mięso, warzywa czy ser
- TIP: Jedynym problemem, jaki możesz napotkać przy zakupie rzeczy na bazarze, jest to, że każda cena i nazwy produktów są pisane po rosyjsku, podczas gdy większość sprzedawców mówi tylko po kirgisku lub rosyjsku.
Pamiątki z Kirgistanu. Co można kupić na Osh Bazar?
Podróżując po Kirgistanie, warto zwrócić uwagę na unikalne produkty rzemieślnicze i tradycyjne przedmioty, które doskonale odzwierciedlają bogatą kulturę i historię tego azjatyckiego kraju.
Targ składa się z dwóch kondygnacji. Na tej wyższej znajdują się ryby i owoce morza, a na hali głównej spożywka, trochę rękodzieła, rzeźnik i kilka punktów gastronomicznych. Furmankę można zaparkować bezpośrednio przy bazarowym przybytku, podobnie, jak napić się espresso w kultowej cenie 70 eurocentów.
TOP 5 pamiątek z Kirgistanu
- Kalpak: tradycyjne męskie nakrycie głowy w Kirgistanie i Kazachstanie.
- Shyrdak: tradycyjny kirgiski dywanik filcowy, często ozdobiony geometrycznymi wzorami w żywych kolorach.
- Produkty z filcu: Kirgistan z nich słynie: torby, kapcie, biżuteria czy zabawki.
- Ceramika: kirgiskie naczynia ceramiczne zdobione są tradycyjnymi wzorami i motywami.
- Kirgiski koniak: jest często sprzedawany w eleganckich i ozdobnych butelkach, co czyni go wyjątkowym prezentem dla kolekcjonerów egzotycznych destylatów.
Rękodzieło z wełny i filcu
Wełniane wyroby są nie tylko estetycznie piękne, ale również mają praktyczne zastosowanie, zwłaszcza w surowym, górskim klimacie Kirgistanu. Współcześnie, wiele z tych tradycyjnych wyrobów jest cenionych przez turystów i kolekcjonerów na całym świecie, dzięki czemu rękodzieło stało się ważnym elementem gospodarki lokalnej.
Na bazarze Osz znajdziesz bogaty asortyment filcowych pamiątek, od zabawek (figurki, lalki), przez ubrania (buty), aż po elementy wystroju domu tj: zaparzacze do herbaty, gobeliny, ala-kiyiz (filcowe dywaniki), tekemet (rodzaj filcowej podkładki używanej do dekoracji wnętrza jurty) czy kurak (małe, filcowe kawałki, które są zszywane razem w ozdobne ściany czy zasłony).
Ręcznie robione zabawki z wełny i filcu
850 KGS to odpowiednik 40 PLN, ale po targowaniu często wychodzi 2 razy taniej
Wełniane swetry i skarpety
Wełna, ze względu na swoje naturalne właściwości izolacyjne i odporność na zimno, odgrywa ważną rolę w klimacie Kirgistanu, który jest w dużej mierze górski i zimny. Chociaż Kirgistan jest bardziej znany z tradycyjnych filcowych wyrobów, jak te wymienione wcześniej, wełniane produkty mają również swoje miejsce w tradycyjnej kulturze odzieżowej kraju. Jest to świetny, praktyczny prezent na długie lata.
Bez ciepłych skarpet nie ma co wracać do domu
Komuz – narodowy instrument Kirgizów
Komuz to tradycyjny instrument strunowy ludowy z Kirgistanu, często wykonany z drewna abrykozy i podobny w formie do gitary, lecz bez progów. Nazywany jest kirgiską lutnią. Ten trzystrunowy instrument jest symbolem kirgiskiej kultury muzycznej i często wykorzystywany jest w opowieściach epickich oraz pieśniach ludowych.
Na Osh Bazar można dostać wersję budżetową tego instrumentu (trochę sklejka, gra to dość licho, cena 15-25 USD) lub profesjonalne (pięknie zdobione, abrykoza, czuć jakość w samym brzmieniu, cena 120-150 USD).
Bliżej niezidentyfikowany antyk, głowy sobie uciąć nie dam, że pochodzenia kirgiskiego…jeśli wiecie, co to za instrument, dajcie znać w komentarzach. Prezentował się naprawdę pięknie i był drogi.
Kalpak – narodowa czapka Kirgizów
Kalpak to tradycyjny filcowy kapelusz noszony przez mężczyzn w niektórych krajach Azji Centralnej, takich jak Kirgistan czy Kazachstan. Charakteryzuje się szerokim rondem i wysokim stożkowatym kształtem, często jest zdobiony tradycyjnymi wzorami lub elementami. Jest to produkt w 100% rodzimej produkcji i do zaskakująco tani (10 PLN). Świetny na pamiątkę.
Kalpak – narodowa czapka Kirgistanu
Skórzane bidony na wodę
Skórzane pojemniki na mleko (a prędzej kumys) i wodę zamykane drewnianą pokrywą. Tradycyjny kształt i naprawdę solidne wykonanie. Dokładnie takich samych wciąż używają ludy nomadzkie w wielu częściach azjatyckiego interioru (głównie Mongolia, Chiny, Kazachstan i Kirgistan).
Kalpak – narodowa czapka Kirgistanu
Pamiątki z czasów ZSRR
Kirgistan w latach 1936–1991 był częścią ZSRR i oficjalnie nazywał się Kirgiską Socjalistyczną Republiką Radziecką. Kilkadziesiąt lat okupacji, a następnie kilkanaście kolejnych z nieformalnym, ale jednak silnym wpływem Moskwy, widać w wielu miejscach z pamiątkami dla turystów. Jest dokładnie to, co można znaleźć na polskich bazarach tylko, że z nutką środkowoazjatyckiego orientalizmu. No i są portrety Stalina, Lenina i cała komunistyczna symbolika.
Pokrowce na paszport z herbem Kirgistanu
To jedna z najbardziej budżetowych i praktycznych pamiątek, jakie można kupić. Ta kupiona w Turkmenistanie już od kilku dobrych lat ochrania mój paszport za każdym razem budząc uśmiech na twarzach celników.
cie 